Fikir Proje Yarışması
Yarışmanın Adı:
Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması
Yarışmanın Türü ve Şekli :
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 23. maddesi ile Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği doğrultusunda Milas Belediyesi tarafından açılan yarışma; serbest, ulusal ve tek kademeli fikir projesi yarışmasıdır
Yarışmanın Yeri ve Konusu:
Yarışmanın yeri Balavca Deresi’nin Milas İlçesinin içerisinden geçen, kuzey ve güneyde D525 Milas-Söke Karayolu ile sınırlanan kısmı ve yakın çevresidir.
Balavca Deresi Sarıçay’ın hidrolojik havzasının bir koludur. Kaynağı Beçin Kalesi olan Balavca Deresi yerleşimin yer aldığı Milas Ovası’ndan geçer, Ova’nın batı sınırını oluşturan Sodra Dağı’ndan gelen yağmur sularını toplar ve Sarıçay’a dökülür.
Tarihsel olarak, Balavca Deresi’nin içinden geçtiği Milas yerleşimi antik dönemden günümüze kadar sürekliliğe sahip olan, Labranda ve Beçin gibi kırsal, kentsel ve kutsal yerleşimlerin yer aldığı bir ağın parçasıdır. Karya Krallığı ve Menteşe Beyliği Dönemlerinde başkent olmuş olması nedeniyle Milas bu yerleşim ağı içinde önemli bir yere sahiptir. Günümüzde 150 bine yaklaşan nüfusu ile Muğla’nın en büyük ilçelerinden biri olan Milas’ta kültür ve turizm, tarım ve hayvancılık, enerji ve hammadde üretim, sanayi, lojistik ve hizmet sektörü bileşenleri yer almaktadır. Verimli tarım topraklarına sahip olan ilçe, tarihten günümüze kırsalında devam eden tarımsal faaliyetlerin merkezi konumunda olmayı sürdürmektedir. Hem kırsalında hem de kentsel yerleşim alanında yerel nüfusunu, sosyal dokusunu ve değerlerini büyük ölçüde korumuş olan Milas, bu nitelikleriyle çevresindeki diğer yerleşimlerden farklılaşmaktadır. Yerleşim sürekliliğinin yansıması olarak farklı kültür katmanlarının somut ve somut olmayan izlerini barındırması nedeniyle önemli bir kültür turizmi potansiyeline sahiptir.
Çok katmanlı bir yerleşim olan Milas’ın her katmanının şekillenişinde tarih boyunca önemli bir rol oynamış olan Balavca Deresi, kentin mekânsal yapısında ve kent hafızasında bir değer olarak var olmuştur. Ancak, farklı etkenlere bağlı olarak giderek artan kirlilik ve taşkınlar nedeniyle Balavca Deresi zamanla Milas için değerden çok sorun alanı olarak görülmeye başlanmıştır. Bu doğrultuda, 1970’lerden itibaren yapılan ıslah çalışmaları kapsamında dere yatağı geçirimsiz beton bir kanal hattına dönüştürülmüş; kısmen yer altına alınarak kentteki görünürlüğü ve önemini kaybetmiştir. Her ne kadar kuzeyde ve güneydeki karayolu nedeniyle sürekliliği kesintiye uğramış, yer yer üzeri kapatılmış ve kanal içerisine alınmış olsa da Balavca Deresi çok katmanlı kadim tarihi ve güzergahı boyunca tarımsal, dini/ kutsal, endüstriyel, idari, ticari ve konut yapılarından oluşan doku ve peyzajlara değmesi açısından, bugün hala çok önemli konumdadır.
Bu bağlamda, yarışmanın konusu, bütünleştirici ve iyileştirici bir ekolojik, kentsel ve kültürel öge olarak Balavca Deresi ve yakın çevresinin bir yaşam koridoru olarak tasarlanmasıdır.